ایران پتروکِم Iran Petrochem

· کشور ارمنستان به دلیل موقعیت مناسب جغرافیایی در منطقه اوراسیا اهمیت اقتصادی و ی زیادی برای ایران جهت دسترسی به گرجستان و دریای سیاه دارد و به طور بالقوه می­تواند مسیر جایگزین مناسبی برای انتقال گاز طبیعی ایران به اروپا فراهم سازد.

·    در حال حاضر کشورهای اروپایی، آسیای مرکزی (CIS)، روسیه و ایالات متحده آمریکا از اصلی ترین  طرفهای تجاری ارمنستان می باشند و کشور ارمنستان را می‌توان بعنوان پل ارتباطی جهت ورود ایران به بازارهای کشور روسیه، کشورهای (CIS) و اروپا نام برد، به همین جهت کشور ارمنستان در رده بندی سازمان توسعه تجارت ایران در اولویت اول بازار هدف صادراتی جمهوری اسلامی ایران معرفی گردیده است.

·    اگر چه بازار کشور ارمنستان با جمعیتی بالغ بر سه میلیون نفر چندان چشمگیر نیست، اما موقعیت این کشور به گونه است که می تواند زمینه حضور در بازار 180 میلیون نفری کشورهای اوراسیا را برای ایران فراهم کند. بازرگانان ایرانی می توانند بدون پرداخت عوارض گمرکی کالای خود را از ارمنستان به کشورهای اوراسیا ارسال کنند. کشور ارمنستان قراردادی با 28 کشور اروپایی امضاء کرده که بر اساس آن 6400 نوع کالا از این کشورها به ارمنستان و دیگر کشورهای اوراسیا ارسال می شود و جمهوری اسلامی ایران نیز می تواند از این بازار استفاده کند.

 با اوج گرفتن نبرد تجاری آمریکا و چین و اقدام تلافی جویانه چین به اعمال تعرفه بر واردات مواداولیه از آمریکا و به تبع آن کاهش سود صادرکنندگان آمریکایی، مؤسسه وودمکنزی پیش بینی کرد که صادرات پلی الفین آمریکا به چین در سال 2019 به نصف کاهش یافته و چین نیاز خود را از خاورمیانه، کره جنوبی، تایلند و سنگاپور تامین کند. این مؤسسه همچنین پپیش بینی کرده است که در بلندمدت، تغییر مسیر پلی الفین نسبتا ارزان از صادرات به داخل آمریکا و همچنین اعمال تعرفه بر واردات مصنوعات پلاستیکی از چین، باعث رونق تولید محصولات پلاستیکی در آمریکا و افزایش اشتغال شود. ضمن اینکه در کوتاه مدت، تغییر مسیر و سرازیر شدن پلی الفین آمریکا و مصنوعات پلاستیکی چین به بازارهای دیگر باعث افزایش هزینه های حمل و نقل، کاهش حاشیه سود، و افزایش رقابت برای تولید کنندگان و واسطه های این دوگروه محصول خواهد شد.

اطلاعات بیشتر:

https://www.hydrocarbonengineering.com/petrochemicals/17102018/us-china-dispute-will-disrupt-polyolefins-trade-says-wood-mackenzie/

پتروکِم:  آیا ت تجاری درونگرا و "بیگانه ستیز" ترامپ باعث رونق همه بخشهای اقتصاد آمریکا خواهد شد؟ آیا با ایزوله کردن اقتصاد و تجارت آمریکا، این کشور میتواند مانند گذشته محصولات کشاورزی و غذایی به چین صادر کند یا تجهیزات نظامی و خودرو به هند و اروپا بفروشد؟ آیا ترامپ میتواند مانع فرار سرمایه از آمریکا به کشورهایی چون گروه BRICS (برزیل و روسیه و هند و چین و آفریقای جنوبی) شود؟ آیا چشم انداز روشنی از افزایش اشتغال در خودروسازی و سایر صنایع آمریکا وجود دارد؟ اگر پاسخ به این سؤالات منفی باشد، ممکن است رونق صنایع پلاستیک آمریکا دستاورد چندان مهمی تلقی نشود و حتی تحت تاثیر رکود سایر بخشهای اقتصاد و کاهش درآمد شهروندان آمریکا، اصلا تحقق نیابد.

بر اساس برنامه ریزی یا اعلان شرکتها، در دوره 9 ساله 2018 تا 2026 ظرفیت تولید آمونیاک جهان از مقدار فعلی 242 تن درسال به 286.4 درسال(18.5 درصد افزایش) خواهد رسید که در این میان ایران با 8.4 و هند با 7.9 تن در سال به ترتیب مقام اول و دوم در رشد ظرفیت تولید آمونیاک (و اوره) جهان را در اختیار خواهند داشت. پس از این دو کشور، نیجریه با 5، آمریکا با 3.1 و روسیه با 3 میلیون تن درسال جایگاههای بعدی را در رشد ظرفیت تولید جهانی آمونیاک کسب کرده اند.  

منبع: https://www.hydrocarbonengineering.com/petrochemicals/17102018/iran-and-india-lead-global-ammonia-capacity-growth-says-globaldata-latest-report-sees-trend-continuing-for-the-next-nine-years/

شرکت سعودی آرامکو به منظور افزایش ریسک پذیری خود در مقابل افت و خیزهای بازار و اقتصاد، علاوه بر استراتژی ادغام و یکپارچه سازی افقی(تملک شرکتهای بالادستی نفت و گاز)، ادغام عمودی(ورود به پالایش و پتروشیمی) را نیز در دستورکار قرار داده که خرید سهام سابیک بخشی از استراتژی اخیر است. آرامکو علاوه بر سرمایه گذاری های موجود خود در آمریکا، ژاپن، و کره جنوبی، ورود به بازار سرمایه کشورهای چین و هند و مای را نیز در دستور کار قرار داده است. این شرکت -که از سال 2006 مقام بزرگترین تامین کننده نفت خام پالایشگاههای چین را در اختیار داشته است- اخیرا به افزایش سرمایه گذاری خود در صنعت پالایش و پتروشیمی چین روی آورده و ضمن انعقاد قرارداد با شرکت پتروشیمی ژجیانگ جهت تامین نفت خام آن شرکت، اخیرا یک یادداشت تفاهم (MoU) با فرمانداری ژجیانگ چین برای مشارکت با شرکت ژجیانگ در پروژه احداث یک پالایشگاه و همچنین در خصوص تامین، ذخیره سازی و تجارت نفت خام امضا کرده است. این سومین سرمایه گذاری از این نوع توسط آرامکو در چین است. قبلا آرامکو همراه با  ساینوپک و اکسون موبیل مالکیت بخشی از سهام شرکت پتروپالایش فوجیان را کسب کرده بود. این شرکت همچنین برنامه ریزی برای احداث یک پالایشگاه 300 بشکه ای با مشارکت نورینکو را در دست داشته و مذاکرات برای مشارکت در ساخت یک پالایشگاه در یونان چین را آغاز کرده است.
اطلاعات بیشتر:
https://www.reuters.com/article/us-saudi-aramco-china-oil-refinery/saudi-aramco-to-invest-in-refinery-petrochemical-project-in-east-china-idUSKCN1MS0BZ

بخش قابل توجهی از فعالیتهای پژوهشی شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی، بر تولید دانش فنی (لیسانس) فرآیندها و ساخت کاتالیست­های پر کاربرد صنعت پتروشیمی متمرکز است. از طرفی صنعت پتروشیمی یک صنعت سرمایه بر با حجم سرمایه گذاری میلیارد دلاری است و از نگاه سرمایه گذار به عنوان مشتری بالقوه محصولات دانش بنیان، هزینه خرید لیسانس فرآیند یا تعویض کاتالیست یک واحد تولیدی، سهم اندکی از کل هزینه سرمایه گذاری  یا کل هزینه تولید را به خود اختصاص میدهند (به ترتیب 5 و 10 درصد)، در حالی که استفاده از فرآیند کم بازده یا کاتالیست فاقد کیفیت، ریسک سرمایه گذاری و هزینه های تولید را به شدت بالا برده و به هیچ روی توجیه مخاطره کردن را ندارد. از این رو نمی توان انتظار داشت که سرمایه گذار بخش خصوصی ایرانی یا خارجی، بدون تضمین کافی حاضر به پذیرش ریسک بر روی بیش از 90 درصد از سرمایه میلیارد دلاری خود اعم از آورده یا وام بانکی باشد. بنابراین، لازم است که به طرق مناسب، انگیزه و اطمینان خاطر کافی به سرمایه گذار برای پذیرش ریسک های مذکور داده شود. در ادامه شماری از راهکارهای پیشبرد تجاری سازی محصولات دانش بنیان صنعت پتروشیمی پیشنهاد میگردد:

قوتها

·    ایران و قطر با دسترسی به میدان عظیم گازی مشترک در خلیج فارس از بازیگران مطرح عرصه گاز طبیعی و پتروشیمی جهان محسوب می­شوند. قطر به عنوان کم هزینه ترین تولیدکننده LDPE در خاورمیانه و بزرگترین صادرکننده کود شیمیایی و LNG جهان شناخته میشود. ایران نیز سالیانه 50 میلیون تن محصولات پایه پتروشیمی تولید و نزدیک به نیمی از آن را صادر میکند. هر دو کشور در موقعیت دریایی مناسب برای صادرات به آسیا و اروپا قرار دارند.

سهم عمده ای از هزینه تولید در بخش بالادستی صنایع پتروشیمی (تولید مواد پایه) مربوط به خوراک می شود که میزان این سهم بستگی به نوع خوراک، نوع فرآیند، و تنوع محصولات دارد. این نسبت در طرحهای GTX که گاز طبیعی (دارای 90% حجمی متان) را به متانول و محصولات پایین دستی آن تبدیل می کنند بین 25 تا 30 درصد کل هزینه های تولید است، به نحوی که هرچه فرآیند تولید پیچیده تر و محصولات متنوع تر باشد، هزینه سرمایه گذاری و به تبع آن، هزینه کاتالیست و مواد مصرفی و استهلاک تجهیزات و همچنین سود وام های دریافتی بالاتر رفته و  در نتیجه سهم خوراک از کل هزینه های تولید کمتر میشود.

اما در مورد واحدهای با خوراک غیر از متان، 

عمده وظایف دستگاه متولی توسعه و تنظیم­ گری صنعت پتروشیمی در راستای توسعه زنجیره ارزش پتروشیمی عبارتند از:

·  تدوین راهبرد و ترسیم نقشه راه توسعه زنجیره ارزش و جهت دهی به سرمایه گذاری بخش خصوصی بر اساس نیاز صنایع تکمیلی و پایین دستی کشور و بازارهای خارجی

·  ایجاد قطب ها و شهرک­های صنایع تکمیلی پتروشیمی و زیرساخت­های تکمیل زنجیره ارزش

·حمایت و ارائه مشوق­ها به طرح های تکمیل کننده زنجیره ارزش

·  پشتیبانی از تحقیق و توسعه و نوآوری در توسعه زنجیره ارزش

·  تنظیم تعاملات فی­مابین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان تجاری، توزیع عادلانه خوراک و جلوگیری از انحصار و متعادل سازی عرضه و تقاضا  

·  کمک به صنایع پایین دستی در افزایش بهره وری از جمله در کاهش ظرفیت­های بلا استفاده و بهینه سازی مصرف انرژی  

تحقق اهداف و ماموریت های فوق، مستم تغییرات بنیادین در برخی نگرش­ها و ت­هاست که به برخی از آنها اشاره می­شود:

صنعت نفت و گاز و پتروشیمی یکی از صنایع پیشرو در مای است. مای که زمانی وارد کننده محصولات پتروشیمی بود، امروزه از تولیدکنندگان و صادر کنندگان محصولات پتروشیمی متنوعی مانند الفین ها ، پلی الفین ها ، آروماتیک ها ، اتیلن اکسیدها ، گلایکول ها ، اکسو الکل ها ، اتوکسیلات ها ، اسیدهای اکریلیک ، انیدرید فتالیک ، اسید استیک ، استایرن مونومر ، پلی استایرن ، اتیل بنزن ، VCM و PVC  محسوب میشود.

مای بیست و چهارمین ذخایر نفت خام جهان را در اختیار دارد. براساس گزارش "BP Statistic Review of World Energy 2008"  ، مای همچنین چهاردهمین ذخایر گاز طبیعی جهان با ظرفیت 88 تریلیون فوت مکعب را دارد. علاوه بر این ، مای همچنین دارای بزرگترین تأسیسات تولیدی گاز طبیعی مایع (LNG) جهان در یک مکان واحد از با ظرفیت تولید 23 میلیون تن در سال است.

با تلاشهای دولت و شرکت پتروناس، مای توانسته است سرمایه گذاران و بازیگران بزرگی از صنعت مانند Shell ، ExxonMobil ، Dow Chemical ، ConocoPhillips ، Kaneka ، Polyplastic ، Toray، Dairen، Mitsui، BP، BASF، Idemitsu، Titan  و Eastman Chemicalsرا به خود جلب نماید.

رشد سریع صنعت مدیون عوامل متعددی است: در دسترس بودن خوراک نفت و گاز، زیرساختهای به خوبی توسعه یافته ، خدمات پشتیبانی قوی، رقابتی بودن هزینه ها در این کشور، موقعیت استراتژیک مای در داخل مجموعه آ سه آن، و نزدیکی آن به بازارهای عمده در خاور دور.

اطمینان به دسترسی بلندمدت به خوراک گاز طبیعی با قیمت های رقابتی ، توسعه پایدار صنعت پتروشیمی کشور مای را تضمین نموده و این کشور را به قطب پتروشیمی مناسب در منطقه آسه آن تبدیل نموده که بیش از 9 میلیارد دلار سرمایه گذاری از تولید کنندگان برجسته پتروشیمی و شیمیایی را به خود جلب کرده است.

پتروناس شرکت دولتی نفت و گاز مای در سال ۱۹۷۴ (10 سال پس از تاسیس اولین کارخانه پتروشیمی ایران در شیراز) تأسیس شد و هم‌اکنون دارای عملیات در هر دو بخش صنایع بالادستی و پایین‌دستی صنعت نفت می‌باشد. شرکت پتروناس امروزه در زمینه‌های اکتشاف و استخراج، پالایش، انتقال، ذخیره‌سازی و فروش نفت خام، گاز طبیعی و فراورده‌های نفتی، همچنین تولید و بازاریابی محصولات پتروشیمی و مواد شیمیایی، بنزین، LNG و LPG، ارائه خدمات حفاری، احداث خطوط لوله و مدیریت جایگاه‌های سوخت فعالیت می‌کند. ظرفیت تولید نفت خام شرکت پتروناس بطور میانگین معادل ۴۴۸٫۰۰۰ بشکه در روز می‌باشد. این شرکت در حال حاضر مالک ۲۰ کارخانه پتروشیمی، ۴ پالایشگاه نفت، شبکه‌ای از ۸۷۰ جایگاه پمپ بنزین‌، ۱۲۵ کشتی نفت‌کش، شبکه گسترده‌ای از ۱۰ هزار کیلومتر خطوط لوله نفت و گاز، در کشورهای مختلف جهان می‌باشد. اکثریت سهام این شرکت، در اختیار دولت مای است، همچنین طبق توافق انجام شده میان دولت مای و شرکت پتروناس، مدیریت تمامی میادین و ذخایر نفت و گاز موجود در کشور مای، به این شرکت واگذار شده‌است، که پتروناس، مسئولیت توسعه میادین و افزایش تولید از این مخازن را، تضمین نموده‌است. در سال ۲۰۰۹ پتروناس در فهرست سودآورترین شرکت‌های جهان، رتبه سیزدهم را به خود اختصاص داد و به عنوان سودآورترین شرکت آسیا معرفی شد. این شرکت در سال ۲۰۱۳ در رتبه ۷۵ از بزرگترین شرکت‌های جهان قرار گرفت.

بخش پتروشیمی شرکت پتروناس، برای اولین بار در سال ۱۹۷۶ راه‌اندازی شد و اولین پروژه آن، ساخت یک کارخانه تولید اوره بود. این کارخانه، توسط یکی از شرکت‌های تابعه پتروناس، بنام شرکت آسه‌آن، مدیریت می‌شود. آسه‌آن درحال‌حاضر، صادرکننده آمونیاک و اوره به تمامی نقاط جهان می‌باشد. امروزه پتروناس دارای ۲۰ کارخانه پتروشیمی و شبکه یکپارچه توزیع شامل خطوط راه‌آهن و بنادر کشتیرانی و لجستیک مخصوص در مای می‌باشد، که توسط دو شرکت تابعه آن مدیریت می‌شوند. سرمایه‌گذاری شرکت پتروناس در صنایع پتروشیمی به ارزش افزوده منابع گازی مای کمک می‌کند. این شرکت برای دستیابی به دانش فنی و تخصص پتروشیمی هم‌اکنون از تجارب چندین شرکت چندملیتی بهره می‌گیرد و با آن‌ها همکاری دارد. شرکت پتروناس با استفاده از مواد خام کافی از طریق خط لوله پی.جی.یو و ایجاد دو مجتمع پتروشیمی در حال تبدیل شدن به یکی از مراکز جهانی عرضه محصولات پتروشیمی در منطقه است.

در سال 1395 شرکت نفت عربستان (آرامکو) قراردادی 7 میلیارد دلاری با شرکت پتروناس برای مشارکت 50 درصدی در پروژه ساخت و توسعه پتروشیمی و پالایشگاه نفت در ایالت جوهور مای (موسوم به پروژه راپید) امضا نمود. براساس این قرارداد، عربستان تا 70 درصد از نیاز مواد اولیه پالایشگاه را که نفت خام است، تامین می کند و از سوی دیگر پتروناس گاز طبیعی تاسیسات و نیروگاه را فراهم خواهد کرد. پالایشگاه این مجتمع با ظرفیت پالایش 300 هزار بشکه نفت خام در روز و تولید بنزین و گازوئیل مطابق با استاندارد یورو 5 فعال می شود و مجتمع پتروشیمی یکپارچه پس از بهره برداری سه میلیون و 500 هزار تن در سال محصولات مختلف تولید می کند. علاوه بر غول نفتی عربستان، توسعه بخش پایین دستی مای نیز توجه دیگر بازیگران بین المللی را به خود جلب نموده است. در اواخر زمستان 1396، شرکت SK Group کره جنوبی اعلام کرد مذاکراتی با مسئولان پتروناس درباره سرمایه گذاری در پروژه راپید، مشارکت در پروژه های پتروشیمی و انرژی تجدیدپذیر صورت گرفته است.